Википєдїꙗ

Помощь:Орѳографїꙗ: Difference between revisions

Browse history interactively
← давьнꙗ мѣнанова мѣна →
Content deleted Content added
VisualWikitext
м҃л Исправлѥ́ниѥ съвѧ́ꙁь
м҃л Ꙁамєна ꙁнакꙑ . , () " съ · ⁖ ⁙
Line 1:
{{Shortcut|[[ВП:КО]]}}
[[Википедїꙗ|Википєдїѩ]] наꙁначєниѥ ѥстъ пльнꙑ и тъчьнꙑ [[Єнкѷклопє́дїꙗ|єнкѷклопє́дїꙗ]] на [[словѣньскъ ѩзыкъ|словѣньсцѣѥмь ѩꙁꙑцѣ]] ꙁьданиѥ. ⁙ Ѥдьно иꙁиꙁъ тъчьности трѣбовании '''пльнѣ опрѣдѣлѥна орѳографїꙗ''' длъжьна ѥстъ бꙑти. ⁙ Нижє нашє съглашєниѥ о [[климентовица|климєнтовьсцѣ]] орѳографїи, · главьнѣи словѣньскꙑѩ Википєдїѩ орѳографїи, · видѣти можєши.
 
== Орѳографїѩ опьсаниѥ ==
Line 6:
=== Словѣньскаѥго ѩꙁꙑка ꙁвѫци ===
 
Въ словѣньсцѣѥмь ѩꙁꙑцѣ ѥдинъ на дєсѧтє (11) исконьнъ гласьнъ ꙁвѫкъ и дъва дєсѧти и чєтꙑрє (24) исконьни сѫгласьни ꙁвѫци сѫтъ нижє дани :
 
Гласьници : '''a''', · '''e''', · '''ę''', · '''ě''', · '''i''', · '''o''', · '''ǫ''', · '''u''', · '''y''', · '''ъ''', · '''ь'''.
 
Сѫгласьници : '''b''', · '''c''', · '''č''', · '''d''', · '''dz''', · '''g''', · '''j''', · '''k''', · '''l''', · '''ľ''', · '''m''', · '''n''', · '''ń''', · '''p''', · '''r''', · '''ŕ''', · '''s''', · '''ś''', · '''š''', · '''t''', · '''v''', · '''x''', · '''z''', · '''ž'''.
 
Бєжихъ ѥщє съложьна сѫгласьника ѥстє ижє ѥдинѣма фѡнимама сѧ мꙑслитє : '''št''' и '''žd'''. ꙁвѫка⁙ Ꙁвѫка [t] и [d] въ нѥю мѧкъко можєтє иꙁдрєщи сѧ ([tʲ] и [dʲ]), · ѥгда обꙑчьнѣ вьсѥгда тврьда ѥстє.
 
Такождє ѥщє чєтꙑрє ꙁвѫци могѫтъ ꙗкожє гласьници иꙁдрицати сѧ : '''r''', · '''ŕ''', · '''l''', · '''ľ''', · ѥгда привꙑчьнѣ ѩ с҄ьдє ꙗко '''rъ''', · '''rь''', · '''lъ''', · '''lь''' пьсати ѥстъ.
 
=== Окѫдоу ти ꙁвѫци сѫтъ ===
 
Раꙁличьнахъ словєсьнахъ кънигахъ раꙁличьнъ обраꙁъ словєсѣмъ можєтъ бꙑти, · на прикладъ [[Радославъ Вечеръка]] ("въ ⁖ Старославянский словарь") ⁖ даѥтъ ''врьхъ'' а вєликаꙗ словєсьнаꙗ чєтвєрокънига ("⁖ Slovník jazyka staroslověnského") ⁖ ''връхъ''. ꙁаѥ⁙ Ꙁаѥ хощѫ нѣколика помꙑшлѥниꙗ дати, · како обьщєсловѣньскаѥго ѩꙁꙑка ꙁвѫци въ нашѧ ꙁвѫкꙑ прѣхаждаѭтъ.
 
'''TьrT''', · '''TrьT''' даста '''TrьT''' : ''pьrvъ'' → ''prьvъ'' (нє ''prъvъ''!), · ''krьstъ'' жє ''krьstъ'' остаѥтъ.
 
Такождє и инии ꙁвѫци :
 
'''TьlT''', · '''TlьT''' даста '''TlьT''' : ''vьlkъ'' → ''vlьkъ'' (нє ''vlъkъ''!), · ''slьza'' → ''slьza''.
 
'''TъrT''', · '''TrъT''' даста '''TrъT''' : ''tъrgъ'' → ''trъgъ'', · ''krъvь'' → ''krъvь''.
 
'''TъlT''', · '''Tlъt''' даста '''TlъT''' : ''tъlkъ'' → ''tlъkъ'', · ''plъtь'' → ''plъtь''.
 
Иначє, · '''ь''' и '''i''' прѣдъ '''j''' тъкъмо '''i''' ѥстє : ''bьjǫ'' → ''bijǫ'', · ''prijęti'' → ''prijęti''. ⁙ Такождє и '''ъ''' и '''y''' ꙗжє '''y''' ѥстє : ''dobrъjь'' → ''dobryjь'', · ''vyja'' → ''vyja''.
 
'''Ś''' ꙗко сѫща ꙁвѫка нѣстъ, · нъ сїстӱмꙑсїстѷмꙑ дѣлꙗ сътворѥнъ ѥстъ: ''vьśa'' ꙗко [vı'sæ] сѧ иꙁдрицаѥтъ, · сѥ ꙁначитъ ꙗко гласьникъ ꙗкожє послѣди мѧкъка съгласьника ѥстъ. ⁙ Бєжєго би "⁖ вьсꙗ" ⁖ ''vьsa'' или ''vьsě'' бꙑла, · нъ прьвоѥ нѣстъ добро фѡнитїчьнѣ, а вътороѥ грамматїчьнѣ. ꙁаѥ⁙ Ꙁаѥ '''ś''' словєсѣхъ ''vьśь'' и ''sь'' (кромѣ самаѥго обраꙁа ''sь'', · нъ ''śe'', · ''śego'', · ''śemu''...) пишимъ.
 
Жидѣтє, · послѣди ѥщє добавлѭ.
 
=== Прѣходъ о ꙁвѫкъ къ пьсанию ===
 
Бол҄ьшии чѧсть сѫгласьнꙑихъ ꙁвѫкъ вьсѥгда равьно пишєтъ сѧ. ꙁьри⁙ Ꙁьри тавлїѭ нижє. ⁙ Въ стлъбьци "⁖ напьсаниѥ" ⁖ дъвѣ напьсании коѩжьдо боукъвє дѣлꙗ данѣ ѥстє, · вєлико ('''А''') и мало ('''а'''). ⁙ О польꙃєвании вєликъ и малъ боукъвъ ꙁьри нарочьнъ раꙁдѣлъ.
 
{| border = 1
Line 64:
|}
 
Фѡнимꙑ /št/ дѣлꙗ боукꙑ '''Щщ''' ѥстъ, · /žd/ жє вьсѥгда дъвѣма боукъвама '''Жж''' + '''Дд''' пишємъ.
 
Послѣди вьс҄ѣхъ с҄ихъ боукъвъ гласьнии ꙁвѫци с҄ими боукъвами пишємъ :
 
{| border = 1
Line 94:
|}
 
Ноуждьно помьнѣти ѥстъ, · ꙗко боукъви '''о''', · '''ъ''', · '''ꙑ''' и '''ѣ''' послѣди боукъвъ '''ч''', · '''ш''', · '''ж''', · '''щ''' и двоѥбоукъвиꙗ '''жд''', · а '''о''', · '''ъ''' и '''ꙑ''' ѥщє и послѣди '''ц''' и '''ꙃ''' нє пишємъ, · понѥжє ихъ ꙁвѫци послѣди с҄ихъ съгласьнꙑихъ ꙁвѫкъ нє въꙁможьни сѫтъ.
 
Оу ꙁвѫкъ жє '''ń''', · '''ľ''', · '''ŕ''', · '''ś''' и '''j''' своихъ боукъвъ нѣстъ. ⁙ Съ гласьникꙑ они тако пишѫтъ сѧ :
 
{| border = 1
Line 124:
|}
 
Сѷллаботворѧщє жє сѫгласьници тако пишємъ :
 
{| border = 1
Line 136:
|}
 
ꙁаꙀа с҄имь прѣхождѫ къ повѣсти о грьчьскъ словєсъ боукъвахъ.
 
=== Боукъви грьчьскъ словєсъ дѣлꙗ ===
 
ꙁаѩтаꙗꙀаѩтаꙗ иꙁ грьчьскаѥго ѩꙁꙑка словєса тъчьнѣ ꙗкожє грьчьскꙑ сѧ пишѫтъ, · ꙁа иꙁѧтиѥмь словєсъ коньць и нѣколикъ двоѥбоукъвии. ꙁьри⁙ Ꙁьри тавлїѭ.
 
{| border = 1
Line 181:
| Ττ || Тт
|-
| Υυ || Ѵѵ (<small>ѥгда сѫгласьникъ собоѭ авлꙗѥтъ), ·</small> Ѷѷ (<small>ѥгда гласьникъ)</small>
|-
| Φφ || Фф
Line 192:
|}
 
Сѥмоу сѥ додати ноуждьно ѥстъ :
 
{| border = 1
Line 209:
|}
 
Осѭдоу новꙑ боукъви сѫтъ :
* '''Ѳѳ''' ꙗжє особъ грьчьскъ ꙁвѫкъ [θ] собоѭ авлꙗѥтъ, · нъ и ꙗкожє [t] и [f] иꙁдрицати сѧ можєтъ;
* '''Фф''' ꙗжє грьчьскъ ꙁвѫкъ [f] собоѭ авлꙗѥтъ, · ижє словѣньскоу ѩꙁꙑкоу щоуждь нъ вьс҄ѣмъ дроугꙑимъ нꙑнꙗшьнѥмъ словѣньскомъ ѩꙁꙑкомъ добрѣ вѣдомъ ѥстъ;
* '''Її''' ꙗжє [i] ꙁначитъ;
* '''Ѡѡ''' ꙗжє [о] ꙁначитъ;
* '''Ѵѵ''' ꙗжє [v] ꙁначитъ;
* '''Ѷѷ''' ꙗжє особъ ꙁвѫкъ [ü] собоѭ авлꙗѥтъ, · нъ и ꙗкожє [і] иꙁдрицати сѧ можєтъ;
* '''Ѯѯ''' ꙗжє таждє ꙗко '''кс''' ѥстъ;
* '''Ѱѱ''' ꙗжє таждє ꙗко '''пс''' ѥстъ.
 
=== Ꙁаѩта словєса иꙁиꙁъ дроугъ ѩꙁꙑкъ ===
 
Сьдє ю мъного особъ вєщь бꙑти можєтъ, · на прикладъ двоѥбоукъвиѥ "⁖&nbsp;к҄ь"&nbsp;⁖ нѣкотєрꙑихъ макєдоньскъ сѣмиинъ имєнъ коньць (⁖&nbsp;Иовановик҄ь — Јовановиќ).&nbsp;⁖ ѥстъ ⁙ Пакꙑ толико рєкѫ : словѣньска гєѡграфїчьна имєна обꙑчьнѣ єтѷмологїчьнѣ прѣдаѭтъ сѧ, · ѥгда личьна имєна фѡнитїчьнѣ прѣписꙑваѭтъ сѧ.
=== Слово о боукъвахъ въ Юникода и вънѣщьнꙗ вида съмꙑслѣ ===
 
Вьсѩ боукъви ѩжє видомь грьчьскамъ или латꙑньскамъ боукъвамъ подобьнꙑ сѫтъ (· на прикладъ '''а''', · '''ї''', · '''ѡ''', · '''ѵ''' и дроугꙑ) ис· иꙁъ [[климентовица|климєнтовьскꙑѩ]] чѧсти [[Юникодъ|Юникода]] бьранꙑ длъжьнꙑ сѫтъ, · нє иꙁиꙁъ латиньскꙑ или грьчьскꙑ !
 
Надъ боукъвами '''ї''' и '''ѷ''' вьсѥгда тъчиѥ ставимъ : '''ї''' да о боукъвє '''ꙑ''' дєснꙑѩ чѧсти раꙁличаѥтъ сѧ, · а '''ѷ''' — гласьника боукꙑ да от '''ѵ''' — сѫгласьника раꙁличаѥтъ сѧ. ⁙ Боукꙑ '''І''' бєс тъчиꙗ нє ѥдино боукъвє "ꙑ" пишимъ, · а такождє сѫставьнѣхъ боукъвахъ '''ꙗ''', · '''ѥ''', · '''ю''', · '''ѩ''', · '''ѭ''', · идє авлꙗѥтъ аналогїѭ боукъвє "Ѵ" бєс точиꙗтъчиꙗ въ сѫгласьника съмꙑслѣ. ⁙ Бєс точиꙗ бо '''І''' (ꙗко '''Ѵѵ''') аꙁъбоукъвьнѣ рѧдѣ ѥстъ.
 
Ащє малѫ боукъвь напьсати бєс тъчьцѧ хощєши, · то нє ї или і ѥстъ а '''''', · тъгда нашѫ "⁖&nbsp; "&nbsp;⁖ бєри, · ꙗжє въ боукъвахъ Unicode5 особѣ (private use) чѧсти ѥстъ подъ числомь U+0F1A, · а нє тоуръчьскѫѭ ı.
 
Въ словѣньскꙑихъ боукъвъ '''ъı''' и '''є''' мѣсто ихъ нꙑнꙗщьнѩѩ аналогꙑ '''ꙑ''' и '''є''' пишємъ, · бо тако простѣѥ ѥстъ. ⁙ Ащє къто рєчєтъ сѥ хоудо ѥстъ — нъ и на прикладъ боукъви '''щ''' и '''ъ''' сьдє нꙑнꙗщьнъ видъ имѫтъ, · а нє такъ ꙗко словѣньскꙑихъ рѫкописьхъ.
 
<!--Бѹкъве '''''' ѹникодѣ нѣстъ, · и толико бѹкъвъ събьраниѥмъ благодарѩ ѭ видѣти можемъ. ⁙ Въ ѥѩ мѣсто пьсати ІА и ıа не нѹждьно ѥстъ, · пакы бѹкъвъ събьраниѥмъ благодарѩ.-->
 
Боукꙑ '''щ''' вьсѥгда въ словѣньскаѥго ѩꙁꙑка словѣхъ пишємъ, · въ '''шт''' мѣсто.
 
=== Вєликꙑ и малꙑ боукъви ===
{{planned}}
 
''Сь раꙁдѣлъ ѥщє нє напьсанъ ѥстъ''.
[[Катигорі́ꙗ:Википє́дїꙗ:По́мощь]]
поѩто иꙁ ⁖ https://cu.wikipedia.org/wiki/Помощь:Орѳографїꙗ ⁖