Соумь
Соу́мь и соумьскꙑ Suomi · свєньскꙑ Finland · єпїсимьно имѧ Соу́мьска Димократїꙗ и соумьскꙑ Suomen tasavalta · свєньскꙑ Republiken Finland · Єѵрѡпꙑ сѣвєра дрьжава ѥстъ ⁙ Стольнъ градъ Хєлсинки ѥстъ ⁙ Соуми людии 5 219 732 обитаѥтъ ⁙ Дрьжавьна ѩꙁꙑка Соуми свєньскъ и соумьскъ ѥстє
|
Соумьска Димократїꙗ | |
 | |
| стольнъ градъ | Хєлсинки |
| дрьжавьнъ ѩꙁꙑкъ | Соумьскъ и свєньскъ |
| самостоꙗтѣль |
1917 |
| въходъ Є҃С съставъ | Їаноуарїꙗ 1 дьнь · 1995 лѣто |
| пространиѥ | |
| - вьсѩ | 338 424 х҃м² |
| - водꙑ (%) | 10 |
| въсєлѥниѥ | 5 359 538 |
єтѷмологїꙗ
исправлѥниѥСловѣньско имѧ ⁖ Соумь ⁖ словєсє ⁖ Suomi ⁖ прѣложєниѥ ѥстъ[1] ижє напрьва І҃В вѣцѣ Новоградьсцѣ лѣтописи сѧ авило ⁙ Имєнє раꙁнꙑ тлъкованиꙗ могѫтъ бꙑти · нъ иꙁ ихъжє ѥдьна общє приѩта нѣстъ ⁙ Свєньско имѧ жє иꙁ скандинавьскъ скаꙁании ѩто ѥстъ ижє І҃Г вѣцѣ сътворѥнꙑ бѣ
їсторїꙗ
исправлѥниѥМєждоу І҃В и І҃Г вѣкома Свєньско соумьскꙑ ꙁємлѩ подъ своѭ власть привѣдє ⁙ Того дѣл҄ьма три крьстова похода сътворѥно бѣ[2] ⁙ 1595 лѣта Соумьско Вєлико Воѥводьство Свєньска Кралѥвьства съставѣ оглашєно бѣ · отъ сѥго врѣмєнє свєньскомь ѩꙁꙑкомь глаголѭщь людии число странѣ вєлико стало бѣ и онъжє до срѣдинꙑ І҃Ѳ вѣка ꙗко ѥдинъ єпїсимьнъ и дѣльнъ сѧ авлꙗашє
1809 лѣта слѣдьствиѥмь воинꙑ мєждоу Рѡсїѩ и Свєньскомь Соумьска ꙁємлꙗ Рѡсїискꙑ їмпєрїѩ съставъ въшла ꙗко Соумьско Вєлико Кънѧжьство[3] съ вєликоѭ аѵтономїѥѭ
1917 лѣта послѣди Октѡврїиска народьна въстаниꙗ Рѡсїи Соумь стала ѥстъ самостоꙗтѣл҄ьна дрьжава ижє 4 дьнꙗ дєкємврїꙗ оглашєна бѣ и 18 дьнꙗ дєкємврїꙗ правитєльствомь РС҃ССД приꙁнана бѣ[4] ⁙ Поꙁдѣ Гражданьска воина почѧта ⁙ Ѥдьна чѧстъ чрьвоноѭ ꙁъвана бѣ и подъ властиѭ Съвѣта народьнъ прѣдъставитєлъ дрьжала сѧ съ помощиѭ Съвѣтьскꙑ Рѡсїѩ ⁙ Ина жє чѧстъ бѣлоѭ ꙁъвана бѣ и ѥѩ жє воиско Храньнꙑ отърѧдꙑ бѣ и єпїсимьно они жє подъ властиѭ Соумьска правитєл҄ьства бѣ · имъжє отъ Нѣмьць помощь дана бѣ ⁙ Чрьвонꙑ побѣждєнꙑ бѣ · и послѣди жє Соумь съ РС҃ССД и поꙁдѣ СС҃ДС воинꙑ имаашє ⁙ Иꙁ ихъжє наибол҄ьша Ꙁимьнꙗ воина 1939 лѣта бѣ ⁙ Ѥѩ слѣдьствиѥмь СС҃ДС Вꙑборгъ и нѣции инꙑ ꙁємлѩ отъ Соуми отъѩшє
Въторѣ свѣтьнѣ воинѣ Соумь напрьва ꙗко Нѣмьць съвѫꙁьникъ сѧ авила · нъ 1944 лѣта мирьно съглашєниѥ сътворѥно бѣ и послѣди прѣкꙑ Нѣмьць воѥвати стала бѣ
1995 лѣта Соумь въшла въ съставъ Єѵрѡпьска съвѫꙁа бѣ
гєѡграфїꙗ
исправлѥниѥ
Соумь сѣвєровъстоцѣ Єѵрѡпꙑ положєна ѥстъ ⁙ Югоꙁападьна дрьжавꙑ чѧстъ брѣꙃѣ Балтьска морꙗ ѥстъ с Соумьскомь ꙁаливомь юꙃѣ и Ботничьскомь ꙁаливомь ꙁападѣ ⁙ Сѣвєроꙁападѣ Сомь границѧ съ Свєньскомь · сѣвєрѣ жє съ Норєꙃѥмь и въстоцѣ жє съ Рѡсїѥѭ иматъ
Бол҄ьша чѧстъ Соуми равнинѣ положєна ѥстъ · нъ сѣвєрє нѣции горꙑ вꙑсиѭ болѥ 1000 мєтръ могѫтъ бꙑти
Соуми ѥꙁєръ вєлико число ѥстъ · того жє дєл҄ьма дрьжава ꙁъвана ⁖ Страноѭ тꙑсѫщи ѥꙁєръ ⁖ ѥстъ ⁙ Наибол҄ьшє ѥꙁєро Саима ѥстъ · оно жє Саимьскоѭ дїѡрѷѯомь съ Соумьскомь ꙁаливомь съѥдьнѥно ѥстъ
Соуми чѧсти
исправлѥниѥСоумь на дєвѧть на дєсѧти областии и соумьскꙑ maakunnat · свєньскꙑ landskap · дѣлѥна ѥстъ ⁙ Областии малꙑ съставьнꙑ чѧсти гради (соумьскꙑ kaupunki/свєньскꙑ stad) и обьщинꙑ (соумьскꙑ kunta/свєньскꙑ kommun) сѫтъ и обьщинъ жє число оумалꙗѥтъ сѧ по истєщєнии послѣдьн҄ь лѣтъ бо нѣции съѥдьнѥнꙑ сѫтъ ⁙ Вєлицѣхъ градѣхъ такождє градьскꙑ чѧсти (соумьскꙑ kaupunginosa/свєньскꙑ stadsdel) могѫтъ бꙑти
| число | ꙁнакъ | область | соумьско имѧ | свєньско имѧ | 
|
| 1 | 
|
Лаппи | Lappi | Lappland | |
| 2 | 
|
Сєвѣрьна Похꙗнмаꙗ | Pohjois-Pohjanmaa | Norra Österbotten | |
| 3 | 
|
Каиноу | Kainuu | Kajanaland | |
| 4 | 
|
Сєвѣрьна Карꙗла | Pohjois-Karjala | Norra Karelen | |
| 5 | 
|
Сєвѣрьно Саво | Pohjois-Savo | Norra Savolax | |
| 6 | 
|
Южьно Саво | Etelä-Savo | Södra Savolax | |
| 7 | 
|
Южьна Похꙗнмаꙗ | Etelä-Pohjanmaa | Södra Österbotten | |
| 8 | 
|
Похꙗнмаꙗ | Pohjanmaa | Österbotten | |
| 9 | 
|
Пирканмаꙗ | Pirkanmaa | Birkaland | |
| 10 | 
|
Сатакоунта | Satakunta | Satakunda | |
| 11 | 
|
Срѣдьнꙗ Похꙗнмаꙗ | Keski-Pohjanmaa | Mellersta Österbotten | |
| 12 | 
|
Срѣдьнꙗ Соумь | Keski-Suomi | Mellersta Finland | |
| 13 | 
|
Исконьна Соумь | Varsinais-Suomi | Egentliga Finland | |
| 14 | 
|
Южьна Карꙗла | Etelä-Karjala | Södra Karelen | |
| 15 | 
|
Пѣиꙗтъ Хѣмє | Päijät-Häme | Päijänne Tavastland | |
| 16 | 
|
Югоꙁападьно Хѣмє | Kanta-Häme | Egentliga Tavastland | |
| 17-18 | 
|
Оусимаꙗ | Uusimaa | Nyland | |
| 19 | 
|
Кюмєнлааксо | Kymenlaakso | Kymmenedalen | |
| 20 | 
|
Аландьскꙑ острови | Ahvenanmaa | Åland |
въсєлѥниѥ
исправлѥниѥнаибол҄ьшє гради
исправлѥниѥ| дъва дєсѧти наибол҄ии соумьскъ градъ · вѣсти 2009 лѣта | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| чс҃л | гради | градьска съкоплѥниꙗ въсєлѥниѥ | града въсєлѥниѥ | |||||||
| 1 | Вєликъ Хєлсинки | 1 071 599 | 579 016 | |||||||
| 2 | Тампєрє | 292 288 | 209 748 | |||||||
| 3 | Трьгъ | 246 312 | 175 422 | |||||||
| 4 | Ооулоу | 171 345 | 137 370 | |||||||
| 5 | Лахти | 112 187 | 100 444 | |||||||
| 6 | Ювѣскѷлѣ | 105 760 | 128 114 | |||||||
| 7 | Пори | 93 220 | 76 562 | |||||||
| 8 | Коуопио | 79 750 | 91 845 | |||||||
| 9 | Вааса | 62 106 | 58 607 | |||||||
| 10 | Котка | 53,206 | 54,781 | |||||||
| 11 | Лапєѥнранта | 53 011 | 70 210 | |||||||
| 12 | Иоѥнсоу | 52 493 | 72 167 | |||||||
| 13 | Кооувола | 50 667 | 88 396 | |||||||
| 14 | Хѷвинкѣꙗ | 47 032 | 45 120 | |||||||
| 15 | Рованиѥми | 46 443 | 59 274 | |||||||
| 16 | Хѣмєѥнлинна | 46 112 | 66 257 | |||||||
| 17 | Сєинѣиоки | 41 213 | 56 578 | |||||||
| 18 | Порвоо | 35 652 | 48 403 | |||||||
| 19 | Миккєли | 35 573 | 48 654 | |||||||
| 20 | Раоума | 34 722 | 39 691 | |||||||
| Кладѧꙃь : City population /Finland: Urban Areas | ||||||||||
кладѧꙃи
исправлѥниѥ
- ↑ Сумь // Большая советская энциклопедия. — М.: Советская энциклопедия. 1969—1978.
- ↑ Sawyer and Sawyer: Medieval Scandinavia, p. 67. University of Minnesota Press, 1993
- ↑ Мейнандер Х. История Финляндии = Henrik Meinander. Finlands historia. Linjer, strukturer, vändpunkter / Пер. со швед. З. Линден. — М.: Издательство «Весь Мир», 2008. — 248 с. — (Национальная история). — 3000 экз. — ISBN 978-5-7777-0429-0.
- ↑ Постановление СНК РСФСР от 18.12.1917 О Финляндской Республике